Of je nu een gz-psycholoog of arbeidspsycholoog bent: iedere psycholoog houdt zich volgens de NIP Beroepscode aan vier basisprincipes bij het beroepsmatig handelen: verantwoordelijkheid, integriteit, respect en deskundigheid.

De Beroepscode is van en voor alle psychologen en vormt het uitgangspunt voor een zorgvuldige beroepsuitoefening. De Beroepscode maakt, naast o.a. kwaliteitsstandaarden, richtlijnen en toepasselijke wet- en regelgeving deel uit van de professionele standaard voor psychologen. Concreet betekent dit:

• Voor psychologen is de Beroepscode een belangrijke ondersteuning bij het maken van ethische afwegingen in hun werkzaamheden. Beroepsethiek is een centraal onderdeel van hun professioneel handelen.
• Voor hen die gebruik maken van de diensten van een psycholoog, kan de code duidelijkheid bieden over wat zij van een psycholoog mogen verwachten.
• De Beroepscode is een beoordelingsmaatstaf wanneer psychologen hun activiteiten verantwoorden in het kader van een klachtenprocedure. Het toezicht op de naleving daarvan berust bij twee onafhankelijke tuchtcolleges in het kader van het verenigingstuchtrecht van het NIP. De Beroepscode kan ook onderdeel zijn van de tuchtnormen waaraan wordt getoetst in het kader van het wettelijk tuchtrecht op grond van de Wet BIG en het tuchtrecht van de Stichting Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ). Lees hier meer over het tuchtrecht bij het NIP. Daarmee is de beroepscode een onderdeel van de professionele standaard voor psychologen.
• Als een psycholoog een test afneemt moet hij of zij zich gedragen zoals beschreven in de Algemene Standaard Testgebruik (AST-NIP). Deze standaard legt uit hoe je de Beroepscode van het NIP moet toepassen bij het afnemen van psychologische tests. Lees meer over de COTAN en psychologische tests.

Let op: de Beroepscode is een leidraad of ethisch kompas voor psychologen in hun beroepsmatig handelen. Het is echter geen eenduidige handleiding, die zonder nadere overwegingen uitsluitsel geeft over wat in elke situatie de juiste handelswijze is. De psycholoog weegt en past de basisprincipes en de richtlijnen in concrete situaties toe. Dit is zijn of haar eigen verantwoordelijkheid.

Het NIP ondersteunt leden met handreikingen, wegwijzers en webinars over beroepsethiek. Een voorbeeld is de Wegwijzer wet- en regelgeving voor psychologen in de gezondheidszorg. Deze Wegwijzer is een aanvulling op de Beroepscode voor psychologen van het NIP, beiden zijn onderdeel van de professionele standaard voor psychologen. De Beroepscode NIP bepaalt dat psychologen zich op de hoogte moeten stellen van de wettelijke bepalingen die in hun werkveld van toepassing zijn en daarnaar handelen. De Wegwijzer is bedoeld om psychologen hierbij te ondersteunen.

Heb je een vraag op het gebied van beroepsethisch handelen? Misschien vind je het antwoord bij onze veelgestelde vragen. Ben je lid van het NIP? Dan kan je voor een specifieke ethische vraag ook contact opnemen tijdens het spreekuur beroepsethiek op dinsdagochtend tussen 09:30 en 12:30 uur. Bel daarvoor naar 030 820 15 00.

De NIP Beroepscode voor psychologen is samengesteld door de Centrale Commissie Beroepsethische Zaken. Zij hebben de Beroepscode herzien in 2024.